
[av_textblock size=” font_color=” color=”]
[/av_textblock]
[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=” mobile_display=”]
[av_textblock size=” font_color=” color=”]

زخم معده و اثنی عشر از نظر میزان شیوع در جهان در رتبه ی سی ام و از لحاظ شیوع در ایران در رتبه ی سی و یکم قرار گرفته است. میزان شیوع این بیماری ۶تا ۱۵ درصد است. زخم اثنی عشر از جمله شایعترین بیماری های دستگاه گوارش است که تا بیش از ۱۰% جمعیت هر کشور به آن مبتلا می شوند. اما علت اصلی زخم اثنی عشر چیست؟
زخم اثنی عشر چیست؟
بخش ابتدایی روده باریک که دوازدهه یا اثنی عشر نامیده میشود، همواره در معرض غلظت زیاد اسید مترشحه از معده است. پوشش داخلی این قسمت با سیستم بسیار پیچیده و دقیقی در مقابل این اسید محافظت میشود.
ضعف این سیستم دفاعی یا ترشح بیش از حد اسید عامل بهوجود آمدن زخم است.۶۰% این زخم ها طی دو سال دوباره عود می کنند و نقش استرس در زخم معده و اثنی عشر غیر قابل انکار است.
علائم زخم اثنی عشر چیست؟
بروز درد در قسمت فوقانی شکم دقیقاً زیر استخوان جناغ سینه یکی از علائم رایج زخم اثنی عشر است. بیمار اکثر اوقات پیش از زمان معمول صرف وعده غذایی یا در صورت گرسنه بودن متحمل درد میشود، و حتی به دلیل درد از خواب شبانه بیدار میشود. درد گاهی پس از غذا خوردن یا مصرف قرصهای ضد اسید بهبود مییابد. دیگر علائم زخم اثنی عشر عبارتند از:
- نفخ
- حالت تهوع و دل بههمخوردگی
- بیمار گاهی اوقات، به ویژه پس از غذا خوردن، احساس سیری مفرط میکند
- شدید شدن درد بعد از غذا خوردن
علل زخم اثنی عشر چیست؟
معده به طور طبیعی برای تسهیل هضم غذا و از بین بردن باکتریها اسید تولید میکند. چون این اسید خاصیت خورندگی دارد، بعضی از سلولهای دیواره داخلی معده و نخستین بخش روده کوچک (اثنیعشر) برای حفاظت از لایه پوشش دهنده معده و اثنیعشر، مانع مخاطی طبیعی ترشح میکنند. بین میزان اسید تولید شده و مانع دفاعی مخاطی در حالت عادی تعادل وجود دارد، چنانچه تغییری در این تعادل به وجود آید، زخم ایجاد میشود و به این ترتیب لایه پوشش دهنده معده یا اثنیعشر آسیب میبیند. در ادامه به دلایل ایجاد این زخم اشاره میکنیم.
هلیکوباکترپیلوری
دلیل هر ۱۹ مورد از ۲۰ مورد زخم اثنی عشر عفونت ناشی از هلیکوباکترپیلوری است. این عفونت در صورت درمان نشدن معمولاً تا پایان زندگی باقی میماند؛ این باکتری برای بسیاری از افراد هیچ مشکلی را ایجاد نمیکند و تعدادی از این باکتریها به حیات بدون ضرر خود در لایه پوشش دهنده معده و اثنیعشر ادامه میدهند. اما لایه داخلی معده یا اثنیعشر برخی از افراد به دلیل وجود این باکتریها ملتهب میشود و در نتیجه آن، مانع مخاطی دفاعی پاره میشود (در بعضی موارد میزان اسید افزایش مییابد) و در نتیجه اسید باعث التهاب و زخم اثنی عشر می شود.
داروهای ضد التهاب
داروهای ضدالتهاب، یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند آسپرین، ایبوپروفن، دیکلوفناک و…، در انواع مختلفی توسط شرکتهای گوناگون تولید میشوند. بسیاری از بیماران داروهای ضدالتهاب را برای آرتروز، دردهای عضلانی و… مصرف میکنند؛ بسیاری نیز از آسپرین برای جلوگیری از تشکیل لخته خون استفاده میکنند. اما این داروها گاهی اوقات به مانع مخاطی اثنیعشر صدمه میزنند و در نتیجه زخم ناشی از اسید به وجود میآید. از هر ۲۰ بیمار مبتلا به زخم اثنی عشر، یک بیمار در اثر مصرف کردن داروهای ضدالتهاب دچار بیماری شده است.
عاملهای دیگر: علل نادر دیگری نیز مانند سندرم زولینگر ـ الیسون وجود دارند، که باعث زخم اثنی عشر می شوند. در عارضه سندرم زولینگر ـ الیسون مقدار اسید تولید شده توسط معده بسیار بیشتر از حالت طبیعی است. عاملهای دیگری مانند استعمال دخانیات، استرس و فشار عصبی و نوشیدن بیش از حد مشروبات الکلی نیز احتمال زخم شدن اثنیعشر را افزایش میدهد؛ اگرچه این عاملها معمولاً دلیل اصلی زخم محسوب نمیشوند.
[/av_textblock]
[/av_one_full]