eshal - پیشگیری، درمان اسهال و انواع آن

[av_one_full first min_height=” vertical_alignment=” space=” custom_margin=” margin=’0px’ padding=’0px’ border=” border_color=” radius=’0px’ background_color=” src=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=” mobile_display=”]

[av_image src=’http://mohammad-roshani.ir/wp-content/uploads/2016/12/eshal.jpg’ attachment=’497′ attachment_size=’full’ align=’center’ styling=” hover=” link=” target=” caption=” font_size=” appearance=” overlay_opacity=’0.4′ overlay_color=’#000000′ overlay_text_color=’#ffffff’ animation=’av-rotateInUpLeft’][/av_image]

[av_textblock size=” font_color=” color=”]

اسهال شرایطی است که در آن مدفوع و اجابت مزاج بیمار شل می‌شود، این امر می‌تواند در اثر افزایش ترشح مایعات به داخل روده‌ها، کاهش جذب مایعات توسط روده‌ها یا عبور سریع مدفوع از روده ایجاد شود .                                                      دردهای شکمی، به‌خصوص گرفتگی و کرامپ شکم از علائم شایع همراه با اسهال می‌باشد. اگر مدت‌زمان اسهال طول بکشد، و یا اگر هیچ درمانی برای توقف و درمان آن صورت نپذیرید، ممکن است عوارض جدی‌ای را در پی داشته باشد.

حقایقی در خصوص اسهال

به افزایش تعداد دفعات اجابت مزاج و یا کاهش قوام مدفوع (شل شدن بیش‌ازحد مدفوع) اسهال می‌گویند.

اگرچه تغییر در تعداد دفعات اجابت مزاج و شل شدن مدفوع می‌تواند مستقل از یکدیگر روی‌ داده و باهم متفاوت باشند، اما در اسهال اغلب هردو باهم رخ می‌دهند.

اسهال باید از شرایط دیگر مانند: بی‌اختیاری مدفوع، نیاز ناگهانی و شدید به دفع، تخلیه ناقص، دفع سریع پس از خوردن یک وعده غذایی، متمایز شود.

چرا اسهال روی می‌دهد؟

در اسهال، معمولاً مدفوع بیش‌ازحد شل می‌شود که این امر در اثر افزایش وجود مایعات در مدفوع ایجاد می‌شود. دلایل بروز اسهال را می‌توان به پنج گروه تقسیم نمود:

  • “اسهال ترشحی” که در آن بیش‌ازحد مایعات به درون روده‌ها ترشح می‌شود.
  • “اسهال اسموتیک” که در آن مولکول‌های کوچک هضم نشده، هنگام عبور از روده‌ها، آب و الکترولیت‌ها را به داخل روده و مدفوع جذب می‌کنند.
  • “اسهال حرکتی” در این نوع اسهال به دلیل فعالیت بیش‌ازحد ماهیچه‌های روده، مدفوع و محتویات روده سریع‌تر از روده‌ها عبور می‌کنند، به‌نحوی‌که زمان کافی برای جذب آب و الکترولیت‌ها وجود ندارد.
  • “اسهال کولیت کلاژنی”، به دلیل زخم‌های گسترده مخاط روده یا التهاب آن، روده بزرگ نمی‌تواند به‌خوبی مایعات و الکترولیت‌ها را جذب نماید.
  • ” اسهال التهابی” ناشی از برخی ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها که در اثر آسیب‌دیدگی و التهاب دیواره روده کوچک، ترشح مایعات به درون روده‌ها افزایش می‌یابد.

انواع اسهال

به‌طورکلی اسهال به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شود:

۱- اسهال حاد می‌تواند از چند روز تا یک هفته طول بکشد. ۲-اسهال مزمن در الگوهای متفاوتی می‌تواند ظاهر شود، اما در اغلب موارد بیش از سه هفته طول خواهد کشید.

مهم است بین اسهال حاد و مزمن تفاوت قائل شویم، چراکه معمولاً علل بروز آن‌ها مختلف است، نیاز به تست‌های تشخیصی متفاوتی دارند و درمان آن‌ها نیز متفاوت می‌باشد.

علائم و نشانه‌ها

  • نفخ در شکم خود
  • گرفتگی
  • شل شدن و یا رقیق شدن مدفوع
  • مدفوع آبکی
  • احساس فوری به دفع
  • تهوع و استفراغ

علائم جدی‌تر عبارت‌اند از:

  • وجود خون و یا ترشحات در مدفوع
  • کاهش وزن
  • تب

اگر بیش از سه بار در روز مدفوع آبکی شود و مایعات به‌اندازه کافی نوشیده نشود، ممکن است بدن دچار کم‌آبی گردد.

این امر اگر درمان نشود می‌تواند مشکلات جدی‌ای را در پی داشته باشد.

علت‌ها و دلایل

شایع‌ترین علت اسهال حاد عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و انگلی می‌باشد. همچنین باکتری‌ها می‌توانند باعث مسمومیت غذایی حاد نیز بشوند.

سومین علت مهم بروز اسهال حاد، شروع یک داروی جدید می‌باشد، چراکه بسیاری از داروها می‌توانند باعث بروز اسهال شوند.

اسهال مسافرتی

گردشگران کشورهای خارجی با آب‌وهوای گرم و بهداشت ضعیف ممکن است در اثر خوردن غذاهای آلوده مانند: میوه‌ها، سبزیجات، غذاهای دریایی، گوشت خام، آب و تکه‌های یخ به ETEC (باکتری اشریشیا کلی انتروپاتوژن) مبتلا شوند.

سموم تولید شده توسط باکتری ETEC موجب شروع ناگهانی اسهال، گرفتگی‌های شکمی، تهوع و گاهی اوقات استفراغ می‌شود.

این علائم معمولاً ۳ الی ۷ روز پس از ورود به کشور خارجی رخ می‌دهد و به‌طورکلی ظرف مدت ۳ روز فروکش می‌کند.

داروها

اسهال ناشی از مصرف داروها بسیار رایج است. نشانه این نوع اسهال این است که اسهال پس از آغاز درمان با این داروها آغاز می‌شود.

داروهایی که می‌توانند باعث اسهال شوند عبارت‌اند از: ضد اسیدها، مکمل‌های مواد مغذی (حاوی منیزیم)، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، داروهای شیمی‌درمانی، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای کنترل‌کننده بی‌نظمی ضربان قلب، داروهای کنترل‌کننده فشارخون بالا.

در صورت بروز علائمی همچون تب بالا درجه حرارت بیشتر  ۳۸٫۳ C، درد متوسط یا شدید شکم یا حساسیت به لمس، اسهال خونی، اسهال در افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای پرخطر، کسانی که در معرض کم‌آبی قرار دارند، اسهال شدیدی که ظرف ۴۸ ساعت بهبود نیابد، حتماً باید به پزشک مراجعه شود و برای درمان اقدام لازم انجام شود.

چگونه علت اسهال تشخیص داده می‌شود؟

اسهال حاد: برای اسهال حاد معمولاً چند آزمایش موردنیاز می‌شود:

  • اندازه‌گیری فشارخون.
  • بررسی مقداری از مدفوع زیر میکروسکوپ. حضور گلبول‌های سفید خون در مدفوع می‌تواند بیانگر وجود التهاب در روده‌ها باشد که در صورت مثبت بودن ممکن است به آزمایش‌های بیشتری نیاز شود. همچنین کشت مدفوع برای بررسی وجود باکتری و انگل‌ها.
  • اگر طی دو هفته گذشته، آنتی‌بیوتیک مصرف شده باشد، یا اخیراً سفری به کشورهای توسعه‌نیافته انجام‌شده باشد، مدفوع برای وجود انگل ژیاردیا و سایر انگل‌ها باید آزمایش شود.

اسهال مزمن: در اسهال مزمن، معمولاً تمرکز از کاهش آب بدن بیمار و عفونت (به‌استثنای ژیاردیا، که گاهی اوقات باعث عفونت و اسهال مزمن می‌شود) بر تشخیص علل غیر عفونی اسهال متمرکز می‌شود.

  • ممکن است تصویربرداری اشعه X از روده‌ها و یا آندوسکوپی نیاز شود.
  • ممکن است سوء جذب چربی و قندها تشخیص داده شود.
  • کم‌کاری هیپوفیز و یا غده آدرنال و پرکاری غده تیروئید نیز می‌تواند با اندازه‌گیری سطح کورتیزول و هورمون‌های تیروئید خون تشخیص داده شود.
  • بیماری سلیاک را نیز می‌توان از طریق آزمایش خون و نمونه‌برداری از روده کوچک تشخیص داد.

چگونگی درمان اسهال

داروهای خانگی متعددی برای درمان اسهال پیشنهاد می‌شود، مانند: پکتین، موز سبز پخته‌شده و پروبیوتیک‌ها.

جاذب‌ها

جاذب‌ها داروهایی هستند که به‌صورت خوراکی مصرف شده و به مولکول‌های آب در روده کوچک و یا روده بزرگ متصل می‌گردند، درنتیجه مدفوع کمتر آبکی می‌شود.

دو جاذب اصلی عبارت‌اند از آتاپولگیت (یک ماده معدنی پیچیده و طبیعی) و پلی کاربوفیل (نوعی فیبر).

داروهای کاهش دهند حرکت روده‌ها

داروهای ضدتحرک، داروهایی هستند که عضلات روده کوچک و یا روده بزرگ را در فاز استراحت قرار می‌دهند.

درنتیجه حرکت محتویات روده‌ها کند شده و جذب آب بیشتر می‌شود.

این داروها می‌توانند موجب کرامپ یا گرفتگی شکم گردند.

این داروها نباید در کودکان زیر دو سال مصرف شوند.

ترکیبات بیسموت

این روش درمانی حاوی دو ماده فعال می‌باشد: بیسموت و سالیسیلات (آسپرین). چگونگی اثر ترکیبات بیسموت بر اسهال (به‌جز در اسهال‌های مسافرتی و درمان عفونت باکتری پیلوری معده) دقیق مشخص نمی‌باشد.

این دارو در کودکان و نوجوانان مبتلا به آبله‌مرغان، آنفلوانزا و دیگر عفونت‌های ویروسی، بیماران داری حساسیت به آسپیرین و یا کسانی که احتمال خونریزی در آن‌ها وجود دارد نباید مصرف گردد.

[/av_textblock]

[/av_one_full]