یبوست

یبوست چیست و چه علائمی دارد؟

یبوست عارضه ای است که به علت کند شدن حرکات روده و جذب بیشتر آب مایه داخل روده بزرگ و سفت شدن مدفوع یاتفاق میافتد. هر فردی در طول زندگی خود حتما چندباری تجربه یبوست را دارد. قبل از هرچیز باید بدانیم که هر فردی الگوی دفع خود را دارد، مثلا فردی معمولا روزی سه بار ولی فرد دیگری هفته ای سه بار دفع دارد.

یکی از مشکلات شایعی که زندگی مدرن امروز با خود به ارمغان آورده است، عارضه یبوست می باشد. با مدرنیزه شدن، تحرک افراد کم شده و اکثر مسافت ها با ماشین طی می شود، همچنین فست فود و تنقلات جای میوه و سبزیجات را در سبد غذایی گرفته است.

اگر شما دارای چند علامت از علائم زیر هستید، دچار یبوست شده اید و باید در صدد رفع آن باشید:

1. بعد از دفع احساس کنید که کامل تخلیه نشده اید
2. دفعات دفع مدفوع شما کمتر از دفعات همیشگی باشد
3. سردرد داشته باشید
4. مدفوع شما سفت باشد
5. نفخ و درد داشته باشید
6. هنگام دفع نیاز به زور زدن داشته باشید

عوامل به وجود آورنده یبوست

باید به این نکته توجه کنید که یبوست خود به خود ایجاد نمی شود بلکه عواملی هستند که این عارضه را به وجود می آورند،این عوامل عبارتند از:

نداشتن خواب کافی، مصرف کم آب و مایعات، مصرف کم میوه و سبزیجات (فیبرها)، مصرف زیاد کافئین، بی تحرکی یا کم تحرکی، افزایش سن، استرس، چاقی، اختلالات هورمونی، مصرف بیش از حد ملین ها (منجر به تنبلی روده می شود)، مصرف بعضی از داروها (مانند داروهای فشارخون بالا، داروهای آنتی اسید، آهن، داروهای ضد افسردگی و…) و…

چه زمانی یبوست خطرناک است؟

زمانی که دچار یبوست به همراه درد شکم و احساس پری بوده، همچنین دفع گاز روده و مدفوع نداشته باشید باید فورا به پرستار یا پزشک خود مراجعه کنید.همچنین زمانی که تهوع و استفراغ و خونریزی از مقعد و سرگیجه و ضعف عمومی با یبوست همراه باشد، هرگز خوددرمانی نکرده و سریعا به پزشک متخصص گوارش و معده مراجعه کنید.

مسئله مهم در مورد این عارضه این است که، شما حواستان باشد که در صورت همراه بودن با موارد زیر، حتما با دکتر یبوست خود مشورت کنید:

1. تغییر الگوی دفع (دفعات و چگونگی دفع مدفوع)، برای بیش از دو هفته
2. وجود خون همراه مدفوع
3. وجود درد هنگام دفع
4. کاهش وزن ناگهانی و یا بدون رژیم لاغری
5. قطر مدفوع شما کم شده باشد

پیشگیری از یبوست

جمله معروفی که راجع به سلامتی و بیماری ها به کار برده می شود، این جا نیز کاربرد دارد: پیشگیری بهتر از درمان است.

بهترین رویکرد برای مقابله پیشگیری می باشد، اولین مسئله اصلاح و تغییر سبک زندگی افراد می باشد. به این معنا که:

1. ورزش و پیاده روی به عادات روزانه اضافه شود (برنامه ورزشی داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید)

2. روزانه حداقل ۱۰- ۸ لیوان آب و مایعات دیگر مصرف شود (حدودا هر ۲ ساعت ۱ لیوان بصورت تدریجی میل شود)، به حداقل رساندن مصرف کافئین(مصرف زیاد چای و قهوه میل شما به خوردن آب را کم می کند)

3. مصرف ۳ وعده غذایی(هیچ وعده غذایی حذف نشود، حجم غذا کم و دفعات زیاد)

4. استفاده بیشتر از فیبرهای محلول (که توده مدفوع را حجیم می کند، شامل سیب، موز، جو، جو دوسر، لوبیاها و…)و نامحلول (حرکت غذا را در لوله های گوارشی تسریع و از یبوست پیشگیری می کند. مانند گندم، حبوبات، بیشتر سبزیجات و…) در برنامه غذایی خود

5. استفاده از نان و برنج سبوس دار به جای نان و برنج سفید

6. استفاده بیشتر از میوه و سبزیجات خام

7. داشتن خواب منظم و کافی (سر ساعت مشخصی بخوابید)

8. کم کردن استرس (از روش های کنترل و کاهش استرس کمک بگیرید) و فاصله گرفتن از عوامل ایجاد کننده آن

معجونی برای رفع یبوست

این گونه مشکلات بهتر است به صورت اصولی و توسط پزشک معده و بیماری های گوارشی(دکتر محمد روشنی) شناسایی و برطرف شود. اما ما برای اینکه حس کنجکاوی شما را درک می کنیم در زیر برخی از راه های درمانی که ممکن است به شما کمک کندو برای شما مفید باشد، را مورد بررسی قرار می دهیم.

از آنجایی که اکثر افراد مبتلا، دنبال معجونی برای برطرف کردن یبوست خود می باشند، توجه شما را به چند گیاهی که برای مشکل شما تاثیر گذار می باشند، جلب می کنم:

1. چای گزنه: باعث بهبود حرکات روده و حذف مواد زائد از روده ها می شود.

2. چای سبز: باعث بهبود عملکرد روده ها (مخصوصا زمانی که به صورت ناشتا صبح زود مصرف شود) و بهبود ناراحتی های معده می شود.

3. چای برگ سنا: مسهل می باشد، باعث پاکسازی روده می شود. (توجه کنید که مصرف بیش از حد آن باکتری های مفید روده را از بین می برد)

4. چای رازیانه: علاوه بر پاکسازی روده به علت خاصیت ضد التهابی که دارد در کاهش عوارض یبوست، بهبود سوء تغذیه، گاز روده، کولیک(دل پیچه)، نفخ، سوزش سردل و حتی سندروم روده تحریک پذیر می تواند کمک کننده باشد.

درمان یبوست با خاکشیر

یکی از مواردی که به درمان یبوست شما کمک می کند خاکشیر می باشد، به این صورت که خاکشیر را همراه با آب داغ و پس از اینکه ولرم شد، لیمو ترش و یک قاشق غذاخوری عسل مخلوط کرده و صبح وقتی که ناشتا هستید و هنوز چیزی نخورده اید میل کنید.

عوارض یبوست

یبوست اگر کوتاه مدت و مقطعی باشد عارضه خاصی به همراه ندارد اما اگر ادامه دار، طولانی مدت و مزمن شده باشد دارای عوارض زیادی می باشد. عوارضی همچون بواسیر، شقاق، بی اختیاری مدفوع، بیرون زدگی روده از مقعد،… و حتی طولانی مدت اگر درمان نشود منجر به سرطان شود. به همین دلیل توصیه میشود در صورتی که این عارضه در شما تداوم یافت درمان خانگی را رها کنید و با مراجعه به دکتر گوارش و کبد بالغین از عوارض ناشی از آن در امان بمانید. از انجا که این عوارض در کودکان ممکن است آزاردهنده‌تر باشد و آرامش کودک را سلب کند، مراجعه فوری به دکتر گوارش اطفال برای درمان توصیه میشود.

بواسیر و یبوست

بواسیر و یبوست رابطه دوطرفه با هم دارند، یعنی هر کدام از آن ها باعث به وجود آمدن دیگری می شود. یبوست درمان نشده و مزمن منجر به بواسیر می شود، از سوی دیگر کسی که بواسیر دارد بخاطر درد مقعد در هنگام دفع، دفع خود را به تعویق می اندازد که خود عامل تشدیدکننده یبوست می باشد.

برای درمان سریع یبوست چی بخوریم؟

درصورتی که مقطعی و بدون هیچ سابقه و مشکل دیگری به صورت ناگهانی دچار یبوست شدید می توانید از روش های خانگی برای برطرف شدن مشکل خود استفاده کنید.

درمان با خوردن انجیر خیس شده ناشتا، درمان با خوردن آلو خشک، درمان با خوردن اسفناج، درمان با خوردن تخم کتان،درمان با خوردن انگور، درمان با خوردن عسل، درمان با رازیانه و…

این ها درمان های غیردارویی می باشند، همچنین می توانید از ملین هایی که بدون نسخه تهیه می شوند استفاده کنید.

درمان فوری یبوست

علاوه بر خوردن ملین ها انجام کارهایی نظیر یوگا، پیاده روی صبحگاهی به همراه خوردن آب گرم ناشتا، خوردن آبی که یک شب در ظرف مسی مانده باشد و… از روش های دیگر برای کمک به رفع یبوست می باشد.

یبوست هرچند موضوع ساده و متداولی می باشد اما در صورت اهمیت ندادن به آن و ساده انگاری، در نتیجه درمان نشدن آن موجب مشکلات زیادی می تواند شود که سلامتی و حتی زندگی شما را به خطر بیاندازد.