اصطلاح پروبيوتيك ( probotic ) “براي زندگي” است و سازمان جهاني بهداشت، اين اصطلاح را به “ارگانيسم هاي زنده اي” اطلاق مي كند كه در صورت مصرف مداوم ، اثرات “سلامت زايي” موثري براي ميزبان خود دارند.
پروبیوتیکها باکتریها و مخمرهایی هستند که برای سلامتی بدن به ویژه برای سیستم گوارش مفیدند. معمولا باکتری ما را یاد بیماری میاندازد، اما بدن ما پر از باکتری است، هم باکتریهای خوب و هم باکتریهای بد. پروبیوتیکها در دستهی خوبها هستند زیرا برای سلامتی اندام شکمی بسیار مفیدند.
پروبیوتیکها در بدن ما به طور طبیعی یافت میشوند. برخی غذاها و مکملها هم دارای مواد پروبیوتیک هستند. با این حال تا پیش از نیمهی دهه ۹۰ میلادی مردم کمتر به دنبال شناخت پروبیوتیکها و فواید آن بودند.
امروز، پزشکان پروبیوتیکها را برای رفع مشکلات گوارشی توصیه میکنند و به خاطر این شهرت نویافتهشان، آنها را در همه جور خوراکی از ماست گرفته تا شکلات پیدا میکنید.
پروبيوتيك ها به دو صورت مصرف مي شوند:
1- به صورت مكمل هاي غذايي به شكل پودر، شربت يا قرص
2- .به صورت مواد غذا يي غني شده باپروبيوتيك ها.(براي مثال اگر در توليد هرگونه فرآورده لبني تخميري همچون ماست، از باكتري هاي پروبيوتيكي استفاده شود، محصول حاصل را پروبيوتيك مي نامند.
پروبیوتیکها شامل باکتریهای گوناگونی با مزیتهای متعدد هستند، اما دو گونهی اصلی پروبیوتیکها، لاکتوباسیلوس (Lactobacillus) و بیفیدوباکتریوم (Bifidobacterium) هستند. بهتر است از پزشکتان بپرسید کدام نوع برای شما مفیدتر است.
لاکتوباسیلوس که شناختهشدهترین نوع پروبیوتیکها است، در ماست و دیگر غذاهای تخمیریافته وجود دارد. زیرگونههای مختلف آن در درمان اسهال مؤثرند و همچنین برای افرادی که قادر به هضم لاکتوز موجود در شیر نیستند، مفید هستند.
بیفیدوباکتریوم که در انوع محصولات لبنی یافت میشود برای کاهش عوارض سندرم روده تحریکپذیر (IBS) و برخی مشکلات دیگر مفید است.
اکتری ها بخش عمده فلور روده را به خود اختصاص داده اند، بطوری که 35تا50 درصد قولون (روده بزرگ) از باکتری ها تشکیل یافته است.60درصد توده مدفوع راباکتریها تشکیل میدهند. چیزی حدود 300 تا 1000 گونه میکروارگانیسم مختلف در روده ها زیست میکنند.
مخمرها نیز بخش کوچکی از این فلور را به خود اختصاص داده اند. 400 تا 800 گونه باکتری در روده ها بسر میبرند. عمده باکتریهای روده کوچک “گرم مثبت” هستند، اما باکتریهای روده بزرگ “گرم منفی” میباشند. روده بزرگ از لحاظ متابولیکی یکی از فعالترین عضوهای بدن بشمار می آید.
منافع مصرف پروبیوتیک ها:
1-کاهش مقاومت لاکتوز. چراکه (LAB) باعث تبدیل لاکتوز به اسید لاکتیک میگردد.
2-جلوگیری از سرطان قولون، روده کوچک، کبد و پستان.
3-کاهش کلسترول خون و میزان جذب آن از روده (با تجزیه صفرا در روده)
4-کاهش فشار خون.
5-بهبود و تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از عفونت ها.
6-درمان و پیشگیری از اسهال حاد.
7-کاهش التهابات روده ای.
8-کاهش آلرژی غذایی و یا اگزما در کودکان.
9-بهبود جذب مواد معدنی و ویتامینها.
10-بهبود علایم نشانگان روده تحریک پذیر و کولیت(ورم مخاط روده بزرگ)
11-جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری های مضر.
12-درمان و پیشگیری ازعفونتهای مخمری مهبل، اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک ها، آفت دهان، پوسیدگی دندانها، ورم مهبل(واژینیت)، پای ورزشکاران، عفونتهای قارچی، برفک(کاندیدیاز دهانی).
13-بهبود عمل گوارش و جذب مواد غذایی.
14-کمک به ساخت ویتامینهای گروه B و K.